Tổng hợp các hình thức định giá doanh nghiệp

Chia sẻ thông tin từ góc nhìn của người đã lên Shark Tank mùa 2 để gọi vốn: Cách thức định giá, mục đích sử dụng chỉ số cũng phụ thuộc nhiều yếu tố. Nhưng thông lệ Giá trị công ty có thể có 2 chỉ số với cách tính khái lược như sau:

A- Giá trị sổ sách (Giá trị tài sản thuần) = Tổng tài sàn trừ đi nợ phải trả (các số này lấy từ Bảng cân đối/BCTC)

B- Giá trị thị trường (tính theo PP Chiết khấu dòng tiền) = Lợi nhuận tin cậy chia cho chi phí sử dụng vốn.

Trong đó:

• Kết quả được tính hệ số – tùy ngành

• Lợi nhuận tin cậy = giá trị trung bình của 3 năm liên tục. (năm trước, ước đạt năm hiện thời, kỳ vọng năm tới)

• Chi phí sử dụng vốn: Tính theo chi phí tổng của vay ngân hàng hàng năm. Tính thêm lạm phát nữa thì tùy.

VÍ DỤ VỀ ĐỊNH GIÁ DOANH NGHIỆP:

Một công ty thực phẩm có vốn điều lệ là 20 tỷ đồng, nợ ngân hàng ở thời điểm hiện tại là 50 tỷ. Doanh số năm 2020 là 200 tỷ đồng. Giả sử từ năm 2021 đến 2025 doanh số, tăng trưởng trung bình 15%/ năm với giá vốn 65% không đổi qua các năm. Doanh nghiệp đã hoạt động được 7 năm, các năm trước luôn tăng trưởng 20%/ năm. Do dịch nên 5 năm năm tiếp theo hạ dự báo tăng trưởng còn 15%. Doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ thuế và bảo hiểm đầy đủ. Dung lượng thị trường của ngành khoảng 13,000 tỷ đồng; mức độ tăng trưởng trung bình ngành khoảng 8%/ năm.

Các loại chi phí gồm:

– Chi phí bán hàng: 3.8% trên doanh số

– Chi phí quản lý DN, Marketing, hoa hồng người mua… là 17% trên doanh số

– Chi phí tài chính là 3% trên doanh số.

– Các chi phí khác không đáng kể

Biết rằng, số ngày nợ phải thu và nợ phải trả trung bình là 40 ngày và kỳ vọng lãi suất của nhà đầu tư là 15%/ năm. Công ty hiện đang có nhà xưởng, máy móc, thiết bị… trị giá 100 tỷ đồng. Các giá trị về thương hiệu, hệ thống kênh phân phối, nhân sự coi như không cộng vào việc định giá này.

Nếu là bạn, bạn sẽ định giá công ty này theo giá pre – Money bao nhiêu thì hợp lý? Cơ sở nào để định ra con số đó?

Định giá Startup, khởi nghiệp thì có thể dự đoán số tương lai trên Bảng kế hoạch kinh doanh được mô tả kiểu đề bài bên trên. (Không có nhiều số liệu quá khứ).

Vì thế định giá hay đầu tư Startup, Khởi nghiệp luôn có rủi ro: Số thật xảy ra khác xa với số trình bày.

Còn định giá DN đã hoạt động thì khác. DN có quá khứ hoạt động để DN dựa vào đó mà dự đoán tương lai.

Vì thế cái thiếu quan trọng tròn đề bài trên là quá khứ, là bộ báo cáo tài chính của DN (cân đối kế toán, Kết quả kinh doanh, tiền mặt) của 5 năm hoặc ít nhất 3 năm trong quá khứ.

Từ bộ báo cáo này chúng ta đọc được hết mọi thứ: chỉ số lợi nhuận, tỷ lệ tái đầu tư, tiềm năng phát triển.

Nếu DN nói 3 năm tới tôi sẽ tăng trưởng 15%/năm, thì xem quá khứ họ tăng trưởng bao nhiêu.

Nếu quá khứ chỉ tăng 7%, 8% thì hỏi DN sẽ làm gì khác biệt để tăng lên 15%.

Tương lai là cánh tay nối dài của quá khứ. Vì thế nhà đầu tư khi có bộ báo cáo 5 năm, sẽ xem xét thêm tiềm năng thị trường, xem xét những sự thay đổi của thị trường và sự thay đổi, tiềm năng tương lai của DN để đưa ra dự đoán mức tăng trưởng của DN trong tương lai.

Còn lại là công thức sẽ tự chạy để ra giá trị hiện tại của dòng tiền.

Khi đã tính ra giá trị cơ bản (Vaue) rồi thì NĐT sẽ thương thảo với DB để xác định Giá – Price.

Giá căn cứ trên giá trị, nhưng kết quả cuối cùng của giá lại phụ thuộc vào quy luật cung cầu.

Nếu cung mạnh tức là DN muốn bán quá thì giá giảm.

Nếu cầu mạnh tức là NĐT muốn mua quá thì giá tăng.

Trên thị trường chứng khoán cũng vậy. Giá trị (value) của các doanh nghiệp chỉ thay đổi khi có kết quả kinh doanh công bố hàng tháng. Nhưng Giá (Price) của cổ phiếu DN niêm yết thì nhảy lambada theo quy luật cung cầu của thị trường.

Tuy vậy, theo lý thuyết đầu tư giá trị thì trong dài hạn, Giá (Price) phải thể hiện Value (Giá trị)